يکي از مهم‌ترين مفاهيم مدنظر اغلب موسيقي دانها، ذوق موسيقي است: يعني نواختن آن چيزي که واقعاً مي‌خواهند. اين امر باعث تمايز ميان دانشجوي موسيقي و يک موسيقي دان مي‌شود. هر کسي مي‌تواند اين ذوق موسيقي را پرورش دهد. رازش در آموزش شنوايي(ear training) نهفته است.
آموزش شنوايي درک عميق‌تري از ترکيب‌هاي نواخته شده را در اختيار نوازنده‌هاي قرار داده و نقش کليدي در طول آموزش آنها دارد و روشي ملموس براي نواختن بدون زحمت و غريزي هر آهنگي است.
بنابراين، آموزش شنوايي چيست و چگونه مي‌توان به آن رسيد؟ حالا اصول آنرا مطرح مي‌کنيم.
آموزش شنوايي چيست؟
برخي از افراد، آموزش شنوايي را مفهومي کاملاً نظري مي‌دانند که براي مطالعه نظري موسيقي انتزاعي به کار مي‌رود و مختص مراکز آموزشي موسيقي است. اينطور نيست. آموزش شنوايي يکي از مهم‌ترين مهارتهاي عملي موسيقي است که بايد کسب کنيد!
به طور خلاصه، آموزش شنوايي هنر تربيت گوش‌ها براي خدمت به نوازنده درونتان است. ما با اين شيوه ميان مفاهيمي همچون فواصل، کوردها، گام‌ها و ملودي‌ها ارتباط برقرار مي‌کنيم تا به موسيقي مدنظرمان برسيم. اين امر مزاياي بي شماري براي نوازنده‌ها دارد که به شما براي نواختن و خواندن هماهنگ، تقويت درک ريتم، نوشتن موسيقي مدنظرتان و غيره کمک مي‌کند.
بهترين ابزار موسيقي که بايد براي ساختن آينده درخشان به کودکتان ياد دهيد!
اين فرايند نيازي به فرايند رسمي ندارد و با گوش کردن بيشتر حاصل مي‌شود.
چرا نياز به يادگيري آموزش شنوايي داريم؟
به طور کلي دو نوع نوازنده وجود دارند آنهايي که خودشان نواختن را به کمک شنوايي مي‌آموزند و آنهايي که از طريق دروس رسمي، نواختن را مي‌آموزند.
در بلند مدت يادگيري نواختن به وسيله شنيدن و قبل از دريافت ساير انواع آموزش موسيقي برايتان مفيد خواهد بود.
آموزش شنوايي يک مهارت مستقل نيست. ارتباط نزديکي با بداهه نوازي، نوازندگي و خوانندگي همزمان، به موقع نواختن و حتي نوشتن موسيقي مدنظرتان دارد. پرورش گوشهايتان در اين زمينه به طور طبيعي منجر به نواختن راحت و بدون استفاده از برگه موسيقي يا تبلچر خواهد شد.
هر نوازنده به پنج دليل بايد آموزش شنوايي را ياد بگيريد:
1-يادگيري شما سريعتر خواهد شد
افراديکه نواختن از طريق شنوايي را آموخته‌اند، چيزهايي را مي‌دانند که دروس سنتي قادر به آموزش آن نيستند، يعني مي‌توانند ملودي‌ها و الگوهاي نقطه اي موسيقي را درک کنند. اين افراد دانش کاملي از نحوه ارتباط کليدها و نوت ها با يکديگر دارند و مي‌توانند ساز خودشان را بنوازند. اين امر در شروع يادگيري موسيقي يک مزيت است و منجر به پيشرفت سريع آنها مي‌شود!
2- هر چقدر بيشتر گوش کنيد، آهنگين‌تر مي‌نوازيد
عناوين و نکات زيادي در زمينه آموزش موسيقي مثل عناصري همچون تغييرات پويايي، هارموني‌ها، سکوت‌ها و تغييرات تمپو وجود دارد.
اين‌ها را فقط با خواندن از روي برگه موسيقي متوجه نمي‌شويد و گوش دادن به آنها و درک هماهنگي آنها با نوت ها هم مفيد است.
اغلب نوازنده‌ها به دنبال «نوازندگي طبيعي» هستند که بدون تمرين بي وقفه و رسيدن به کمال در نوازندگي حاصل نخواهد شد! بايد براي درک اين نکات ظريف به موسيقي گوش داده و نحوه عملکرد ملودي‌ها، کوردها، فواصل و پويايي‌ها در کنار يکديگر براي تشکيل يک آهنگ را تشخيص داده و بعد اين مفاهيم را در اجرا به کار ببريد.